De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) is op 1 juli 2021 ingevoerd om het bestuur en toezicht binnen verenigingen en stichtingen te verbeteren. De wet stelt strengere eisen aan goed bestuur, besluitvorming en aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders.
Waarom is de WBTR belangrijk?
Voor maatschappelijke initiatieven en vrijwilligersorganisaties is goed bestuur essentieel. De WBTR zorgt ervoor dat verenigingen en stichtingen transparanter en professioneler werken. Dit voorkomt misstanden en biedt bescherming voor bestuurders en de organisatie.
Belangrijke aspecten van de WBTR:
- Aansprakelijkheid: Bestuurders kunnen persoonlijk aansprakelijk worden gesteld bij wanbestuur.
- Besluitvorming: Bestuursbesluiten moeten zorgvuldig worden genomen en vastgelegd.
- Belangenverstrengeling: Regels om te voorkomen dat privébelangen het bestuur beïnvloeden.
- Toezicht: Nieuwe regels voor toezichthoudende organen binnen verenigingen en stichtingen.
Stappenplan: Hoe voldoe je aan de WBTR?
1. Controleer en actualiseer de statuten
Veel organisaties moeten hun statuten aanpassen om te voldoen aan de WBTR. Controleer of jullie statuten de nieuwe wettelijke eisen bevatten, zoals:
- Afspraken over aansprakelijkheid en besluitvorming.
- Regels over tegenstrijdige belangen.
- De rol en bevoegdheden van toezichthoudende organen (indien aanwezig).
2. Stel een goed bestuur- en toezichtbeleid op
Leg vast hoe beslissingen worden genomen en hoe interne controle wordt gewaarborgd. Dit kan in een bestuursreglement of huishoudelijk reglement.
3. Zorg voor zorgvuldige besluitvorming
- Houd bestuursvergaderingen regelmatig en documenteer besluiten.
- Zorg dat besluiten goed onderbouwd zijn.
- Beperk financiële en juridische risico’s door helder beleid.
4. Beperk persoonlijke aansprakelijkheid
- Bestuurders moeten handelen in het belang van de organisatie.
- Sluit een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering af.
- Zorg dat financiële controleprocessen op orde zijn.
5. Voorkom belangenverstrengeling
- Maak afspraken over hoe belangenconflicten worden gemeld en behandeld.
- Bestuurders mogen geen beslissingen nemen die hun eigen belang dienen.
- Leg regels hierover vast in de statuten of een gedragscode.
Veelvoorkomende uitdagingen & oplossingen
| Uitdaging | Oplossing |
| Onze statuten zijn verouderd | Laat ze controleren door een notaris of juridisch adviseur. |
| We hebben weinig kennis van de WBTR | Volg een cursus of neem contact op voor ondersteuning. |
| We zijn bang voor extra kosten | Veel aanpassingen kunnen intern geregeld worden. Voor juridische aanpassingen zijn er soms subsidies. |
Inspirerende praktijkvoorbeelden
Dorpsbelang It Heech
Na invoering van de WBTR heeft het bestuur van Dorpsbelang It Heech de statuten aangepast en een gedragscode ingevoerd. Dit leidde tot meer vertrouwen en transparantie binnen de vereniging.
Kulturele Stichting Fryslân
Deze stichting heeft een toezichthoudend orgaan ingesteld en duidelijke regels voor besluitvorming vastgelegd. Hierdoor werkt het bestuur efficiënter en professioneler.
Meer weten of hulp nodig?
Door de WBTR goed toe te passen, zorg je ervoor dat je organisatie transparant, toekomstbestendig en juridisch beschermd blijft!
